Geschiedenis

In de donkere middeleeuwen toen dieven, en ronddwalende oud-soldaten het de mensen erg lastig maakten hadden de mensen elkanders hulp nodig. Zonder daar iemand daar naar te vragen, maakten zij afspraken om elkaar te helpen. In feite was toen reeds de schutterij ontstaan.

Aan het hoofd van de Abdij Thorn stond van 1472 tot 1486 de Abdis Gertrudis van Sombreff tot Reckheim. Zij had speciale belangstelling voor het kwartier Stramproede en kwam er vaak. Ongetwijfeld heeft zij kennis genomen van deze onderlinge hulp en zij heeft deze van veel nut geacht. Deze waardering heeft zij tot uitdrukking willen brengen en daarom droeg zij officieel deze groep mensen op om hun medeburgers te beschutten en te beschermen. De eerste schutterij in het Vorstendom Thorn was gesticht.

Haar opvolgster Eva van Isenburg(abdis van 1486-1531) schonk aan de schutterij de oudste koningsplaat of althans een zilveren schildje dat nu aan het koningszilver is toegevoegd, waarop haar wapen is gegraveerd.
Toen in het hele Vorstendom diverse schutterijen waren opgericht schonk de laatste Abdis, Maria Cunegondis, aan alle verenigingen een grote koningspaat. Verder is er nog een plaat van Martinus Verdonck met het jaartal 1628 en een met enkel het jaartal 1718. De andere platen zijn herinneringsschilden van jubilerende leden of begunstigers.
De zilveren vogel draagt geen jaartal. Op de halsband staat STAM – ROOIJ.

Hoewel er geen direkte taakomschrijving bekend is, had de schutterij een duidelijke taak. Zo moest men aanwezig zijn bij de blijde “incomste” van een nieuwe Abdis. Kwam de Vorstin naar Stramproede dan moest de schutterij haar begeleiden en zonodig de weg banen. Denk maar eens aan kuilen in de weg of aan versperringen van omgewaaide bomen. De schutters waren dan ook gewapend met bijlen en de “bielemannen” zien we nog vaak in de optochten van de schuttersgilden.
Steun aan de kerk en maatschappij is haar taak geweest door de eeuwen heen. Zo stonden beslist de beide schutterijen in 1583 bij de pastorie opgesteld toen de eerste pastoor werd geinstaleerd.

De organisatie van de eerste schutterij was naar de Duitse trant op militaire leest geschoeid. Begrijpelijk is dat, want het Vorstendom Thorn was lid van de Duitse Bond. Aan het hoofd stond de kapitein, bijgestaan door een luitenant en korporaals (rothmeesters). Het bestuur werd gevormd door de “Deeckens”. Van oudsher gingen vaandel en trom voorop in de strijd en bij het gilde gingen ook vaandel en trom vooraan in de optocht. Zo lang het vaandel opgeheven bleef, hoorde men bij de troep te blijven en de tamboer riep met zijn geroffel de manschappen bij elkaar: Trouw aan het vaandel, gehoorzaam aan de trom!

De komst van de Fransen in ons land betekende het einde van het Vorstendom Thorn. De Abdisse was reeds gevlucht en de goederen werden in beslag genomen en verkocht. Alle banden tussen Thorn en Stramproy werden verbroken. Stramproy werd een aparte gemeente en werd ingedeeld bij het kanton Maeseyck.

krukke_jentje_236De schietboom stond bij de “Brabander” aan de huidige Veldstraat. Deze brabander Nies was een handelaar, herbergier en kenner van het brabantse vendelen. Hij moet J.van Dael (Krukke Jentje) het vaandelzwaaien hebben geleerd! Zo’n 75 jaar geleden werd de schietboom verplaatst naar de familie Pleunis aan de Lochtstraat. In de 80-er jaren van de vorige eeuw werd de huidige locatie, het Heyer Heufke, naast de familie Pleunis gebouwd.

In de eerste helft van de 19e eeuw waren er nog geen “schuttersfeesten” zoals wij die nu kennen. Een jaarlijkse hoogtijdag was wel het vogelschieten. Dit gebeurde door St. Antonius bij “’t Bele kepelke” en het was een echte strijd. Het schieten gebeurde niet op toerbeurt, maar ieder schoot met zijn eigen geweer, zo vaak als men wou en zekerop het moment dat de vogel gevaar liep te vallen.
‘nTweede hoogtijdag was de gildedag, later op kermisdinsdag. De dag begon met het afhalen van de nieuwe koning, de “sjuttemes”, bezoek aan het kerkhof, waarna hulde en dank werd gebracht aan de overheid. Elk onderdeel van de dag, zelfs het biertje na afloop, had toch wel zijn eigen diepe betekenis.

En dan was er de jaarlijkse feestdag, het feest van de patroonheilige. Een feest van eten, drinken en kaarten. Voor velen van hen was het een van de weinige dagen van het jaar dat ze werkelijk hun buik eens vol konden eten en een stuk worst aten in plaats van een schijfje!

Een nieuwe periode
Zeer waarschijnlijk is men omstreeks het midden van de 19e eeuw begonnen met het schieten op bolletjes.In Limburg werd het schieten hoofdzaak. De oudste prijsmedaille van St. Antonius is van 1878 en werd behaald te Kessenich. Reeds toen was er een nauw kontakt tussen de schutterijen van de beide Limburgen. Het schuttersfeest van 1891 te Voorshoven-Neeroeteren mogen we misschien wel het eerste O.L.S. noemen. Winnaar op Voorshoven werd Neeritter en in 1892 werd Stramproy de gelukkige.
Ook bij de oprichting van de bond Eendracht Maakt Macht was St. Antonius direkt present en leverde zelfs twee bestuursleden, J. van Dael, ondervoorzitter en Jos Stultjens secretaris.

Na de tweede wereldoorlog kwam het schuttersleven weer op gang. In die tijd werd bijna alles per fiets afgelegd zelfs een keer naar een bondsfeest in Meijel. Je zag dan 25 à 30 fietsers er op uit trekken met in hun midden mensen als Lemme Driek, het vaandel aan de fiets gebonden. Ook de buks werd aan de fiets gebonden of op de schouders gedragen, dit tot Thorn of Grathem toe.De schietprestaties waren in die tijd nog niet denderend, 10 à 12 punten was al heel wat.In de jaren vijftig kwam er ook een trommelkorps, vóór die tijd liep men altijd op de muziek van één of hooguit twee trommen.Ook de uniformering onder de schutterijen nam toe. Onze eerste “pekskes” waren tweedehands KLM-uniformen. De schietprestaties bleven nog steeds beneden peil. Dit veranderde pas in 1967 toen werd besloten om een nieuwe buks kaliber 16 te kopen. Sinds die tijd zijn er vele prijzen behaald. De tweede plaats op het OLS te Voerendaal in 1995 was één van die hoogtepunten. In 2000 werd het 525-jarig jubileum van schutterij St. Antonius gevierd met o.a. een receptie en een feestavond met de Hoube Dré Band en Harry en de Gebroëeke Zwiêegelkes. Ook was er nog een schietwedstrijd voor alle nog in leven zijnde koningen van de vereniging.

Einde aan een traditie
Eind 2006 werd duidelijk dat er niet meer op de traditionele manier geschoten mocht worden en dat er kogelvangers aangeschaft moesten gaan worden. Gedurende het hele jaar 2007 werd er op de eigen locatie géén schot gelost. De schietoefeningen vonden plaats bij collega-verenigingen uit Baexem – Beek (B) – Ell en Tungelroy. Begin 2008 werden de 4 schietbomen verwijderd en werd er gestart met de voorbereidingen voor het plaatsen van 4 kogelvangers. Daarnaast werden bij het clubgebouw een keuken, een opslagplaats voor materialen en een ruimte voor het maken van kogels aangebouwd.

In maart werden de 4 kogelvangers geplaatst en werd meteen het terras en het grasveld vernieuwd. Vanaf dat jaar wordt er geoefend op kogelvangers en ook het traditionele dorpsschuttersfeest kan met 4 kogelvangers prima georganiseerd worden. In juli 2009 is alles gereed en wordt er een “Open dag” gehouden. ’s Morgens is er een openlucht mis en vervolgens kan het publiek een kijkje in en om ut Heier Heufke nemen.

Winnaar OLSwinnend OLS zestal
In 2012 was het dan zover. In de voorgaande jaren waren er vaak uitstekende schietprestaties op het OLS maar tot een overwinning was het nog nooit mogen komen. In Ellikom (B) werd dan toch eindelijk geschiedenis geschreven. Op zaterdag 7 juli wisten Frans Verhaag, Tjeu Haex, Jac Gubbels, Dré Briels, Math In den Kleef en Leon Briels d’n UM te winnen. Na een bloedstollende kaveling met zustervereniging St. Catharina werd er door het zestal van St. Antonius aan het langste eind getrokken. Er volgde een prachtig onthaal in Stramproy en later nog een druk bezochte receptie in een omgetoverde champignonloods bij Pleunis in “de Hei”.

Meteen na het winnen van het OLS werd er gestart met de voorbereidingen voor het OLS 2013. Er werd een stuurgroep en meerdere secties aangesteld. Zo’n 125 mensen gingen gingen zich bezig houden met de voorbereidingen voor het OLS 2013. Als locatie werd gekozen voor een terrein aan de Amentstraat waar in 2006 ook al eens een OLS werd georganiseerd. Het voormalig Groene Kruisgebouw werd als commandopost ingericht. In de loop van het jaar werden hier door de secties vele vergaderingen gehouden. In de laatste maand voor het OLS was er dagelijks bedrijvigheid in het gebouw.

De eerste activiteit die op OLS 2013het programma stond was het Kinjer OLS op 25 juni. Ruim 10.000 bezoekers stonden langs de optochtroute om de bonte stoet van kinderschutterijen te aanschouwen. Het werd een prachtige dag voor de kinderen, hun begeleiders en het publiek. Winnaar werd de BS de Kwir uit Neer.
Er volgden nog een sponsor-OLS, een feestavond en een Eucharistieviering voordat op 7 juli de OLS-dag aanbrak. Prachtig weer (27 graden C) en alles was tot in de puntjes geregeld. De schutters en het publiek waren dan ook zeer tevreden. Enkele dagen later was er een feestavond voor alle vrijwilligers die geholpen hadden bij de organisatie van deze enorme klus. Natuurlijk moest er ook nog een winnaar van het OLS 2013 komen. Op zaterdag 13 juli begonnen 29 schutterijen aan de kaveling. Uiteindelijk was het omstreeks 16.00 uur schutterij Eendracht uit Grevenbicht die het laatste en winnende schot loste. In de dagen erna werd er weer met man en macht opgeruimd zodat het terrein er weer netjes bij kwam te liggen.

Begin 2013 werd het OLS afgesloten met het uitbrengen van een film en een boek over alle voorbereidingen en alle activiteiten omtrent het OLS 2013.